Γυναικολογική Λαπαροσκοπική Χειρουργική
Η Λαπαροσκοπική Χειρουργική αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη εξέλιξη της Γενικής Χειρουργικής τον 20ο αιώνα. Στην Κλινική Λευκός Σταυρός λειτουργεί το τμήμα Γυναικολογικής Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής με υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα, παρέχοντας υψηλού κύρους υπηρεσίες υγείας. Οι σύγχρονες χειρουργικές αίθουσες με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας και η εξαιρετική ομάδα των ιατρών που εξειδικεύεται στη λαπαροσκοπική χειρουργική, το καθιστούν αντάξιο με αντίστοιχες μονάδες του εξωτερικού σε παροχές χειρουργικών τεχνικών και ερευνητικού έργου.
Παθήσεις που αντιμετωπίζονται:
__Ενδομητρίωση
__Ινομυώματα
__Υστερεκτομή
__Αδενομύωση
__Κύστεις Ωοθηκών
__Ογκολογικά περιστατικά
__Παθήσεις ωοθηκών και σαλπίγγων
Τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική
Σε αντίθεση με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση που γίνεται μέσα από μεγάλες τομές στην κοιλιά για να είναι ορατά τα όργανα του ασθενούς, στη λαπαροσκοπική μέθοδο η επέμβαση γίνεται μέσα από μικρές τομές και ο χειρουργός μπορεί με τη χρήση μιας οθόνης να δει σε μεγέθυνση τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς.
Πρόκειται για μια πραγματικά νέα διάσταση αντιμετώπισης και διόρθωσης των γυναικολογικών παθήσεων που έχει αλλάξει τον χάρτη των χειρουργικών επεμβάσεων.
Η ουσιαστική αξία της λαπαροσκοπικής χειρουργικής έγκειται στον ατραυματικό χειρισμό με τον οποίο μπορούμε να προσεγγίσουμε τους ιστούς. Με τη βοήθεια προηγμένων ειδικών οργάνων (τύπου laser και επεμβατικών υπερήχων) επιτυγχάνεται η ταχύτερη αποκατάσταση και με περιορισμένο μετεγχειρητικό πόνο. Επιπλέον, η απώλεια αίματος καθώς και η πιθανότητα δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων είναι ελάχιστη. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο και η ασθενής είναι σε θέση να ξαναγυρίσει στις καθημερινές της δραστηριότητες πάρα πολύ σύντομα.
Με το Μαγνητικό Τομογράφο PHILIPS NT – INTERA 1 Tesla και εφοδιασμένο με τα κατάλληλα πηνία, πραγματοποιούνται όλες οι εξετάσεις του σώματος καθώς και ειδικές εξετάσεις Μαγνητικής Αγγειογραφίας:
- Εγκεφάλου
- Αορτής
- Αγγείων τραχήλου
- Αγγείων κάτω άκρων
- Μαγνητική Χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP)
- Μαγνητική Πυελογραφία
Όσον αφορά στον οργανισμό, λόγω της καλύτερης ευκρίνειας επιτυγχάνεται μικρότερο τραύμα, λιγότερη αιμορραγία και οι μετεγχειρητικές συμφύσεις προκαλούνται πιο σπάνια.
Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις σε γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, διατηρούν τη γονιμότητα πιο ακέραια σε σχέση με τα ανοιχτά χειρουργεία. Σε πολλές διεθνείς μελέτες η πιθανότητα πρόκλησης μετεγχειρητικών συμφύσεων μετά από ανοιχτή αφαίρεση ινομυωμάτων, φθάνει το 80-90%. Σε μια πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη που συμμετείχε η ομάδα του κ. Γ. Πιστοφίδη, τα ποσοστά δημιουργίας συμφύσεων σε 65 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή δεν ξεπερνούσαν το 37%.
Επιπλέον, η ασθενής πονάει λιγότερο μετά την επέμβαση, στις περισσότερες περιπτώσεις φεύγει από την κλινική την επόμενη ημέρα και η επέμβαση έχει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Η επιστροφή στις φυσιολογικές της δραστηριότητες γίνεται σε 7 έως 10 ημέρες.
Στην περίπτωση της λαπαροσκόπησης η κοιλιακή χώρα γεμίζει με αέριο διοξειδίου του άνθρακα. Η πίεση του αερίου είναι απαραίτητη για να δημιουργηθεί χώρος ανάμεσα στα τοιχώματα της κοιλιάς και στα όργανα. Η πίεση του αερίου δυσκολεύει την αναπνοή, η οποία πρέπει να βοηθιέται με αναπνευστική υποστήριξη. Αυτό επιτυγχάνεται με γενική αναισθησία και χαλάρωση των σωματικών μυών.
Επειδή το χειρουργείο διεξάγεται σε κλειστό χώρο, είναι χρήσιμο πριν την επέμβαση το έντερο να έχει καθαρίσει όσο το δυνατόν καλύτερα. Για το λόγο αυτό εμείς συνιστούμε δίαιτα χωρίς λαχανικά, χορταρικά, φρούτα, όσπρια και γαλακτοκομικά για 3-4 ημέρες. Επιτρέπονται το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο καθώς και τα ζυμαρικά. Παράλληλα, συνιστούμε πρωί και βράδυ μια κουταλιά σούπας γάλα μαγνησίας για το ίδιο διάστημα. Την προηγούμενη του χειρουργείου στις 12 το μεσημέρι μόνο μια σούπα τύπου φιδέ και τρεις ώρες μετά ένα ολόκληρο μπουκαλάκι καθαρτικό x-prep. Μετά την λήψη του καθαρτικού και μέχρι το βράδυ μόνο νερό. Βεβαίως, εάν η επέμβαση είναι ιδιαίτερα μικρή, η δίαιτα μπορεί να περιοριστεί σε λιγότερες μέρες.
Εξαρτάται από την επέμβαση και τη χειρουργική ειδικότητα.
Οι γενικοί χειρουργοί χρησιμοποιούν οπές πιο ψηλά για την αφαίρεση της χολής ή την σκωληκοειδή απόφυση. Οι γυναικολόγοι χρησιμοποιούν οπές κοντά στη βάση της πυέλου. Ο αριθμός των οπών είναι μία λίγο κάτω από τον ομφαλό και δύο ή τρεις πάνω από τη γραμμή του bikini (ηβική σύμφυση).
Το μέγεθος είναι από 5–10 χιλιοστά και μετά το τέλος, γίνεται πλαστική συρραφή στο δέρμα. Συνήθως δεν χρειάζεται αφαίρεση ραμμάτων. Οι ουλές εξαφανίζονται μετά από 6-8 μήνες.
Σήμερα, σχεδόν όλες οι γυναικολογικές επεμβάσεις έχουν αντικατασταθεί από τη λαπαροσκοπική μέθοδο. Τα λαπαροσκοπικά χειρουργεία διακρίνονται σε:
- μικρά ή ελαφριά, όπως η διαγνωστική λαπαροσκόπηση, λύση λεπτών συμφύσεων και διατομή σαλπίγγων σε γυναίκες που επιθυμούν διακοπή της γονιμότητας,
- μέσης βαρύτητας, όπως η αφαίρεση εξωμητρίου κύησης, κύστης ωοθήκης, υδροσαλπίγγων, περιτοναϊκής ενδομητρίωσης και διάνοιξης σαλπίγγων, και
- βαριές επεμβάσεις, όπως η αφαίρεση ινομυωμάτων, μήτρας και ωοθηκών, εκτεταμένες λύσεις εντερικών συμφύσεων, ουρογυναικολογικές επεμβάσεις και αφαίρεση οπισθοπεριτοναϊκής ενδομητρίωσης.
Σε εξειδικευμένα κέντρα ακόμα και γυναικολογικές ογκολογικές επεμβάσεις είναι εφικτές.
Στην κεντρική Ευρώπη έχουν δημιουργηθεί μεγάλα κέντρα αντιμετώπισης του γυναικολογικού καρκίνου με λαπαροσκόπηση. Ειδικά τα πρώτα στάδια του καρκίνου του τραχήλου, του ενδομητρίου, της ωοθήκης και ο λεμφαδενικός καθαρισμός γίνονται πλέον μόνον λαπαροσκοπικά και με καλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Αυτό συμβαίνει επίσης στη γενική χειρουργική και στην ουρολογία όπου ο καρκίνος του παχέος εντέρου, του παγκρέατος, του νεφρού και του προστάτη γίνονται λαπαροσκοπικά.
Σήμερα, τα περισσότερα γυναικολογικά χειρουργεία μπορούν να αντιμετωπισθούν λαπαροσκοπικά. Υπάρχουν όμως λίγες σχετικές και απόλυτες αντενδείξεις.
Σχετικές αντενδείξεις είναι εκείνες που έχουν σχέση με τη χειρουργική πείρα και δεινότητα του εκάστοτε χειρουργού. Πρακτικά είναι στο χέρι του χειρουργού να αποφασίσει που θα βάλει τα όριά του. Για παράδειγμα, σχετική αντένδειξη αντιπροσωπεύουν τα μεγάλα ινομυώματα ή οι μεγάλες ινομυωματώδεις μήτρες, αλλά όχι για όλους τους χειρουργούς. Πολλές προηγούμενες λαπαροτομίες αποτελούν σχετική αντένδειξη.
Απόλυτες αντενδείξεις αποτελούν:
- εξαιρετικά μεγάλες μάζες, άνω των 2 κιλών, των οποίων ο τεμαχισμός θα έπαιρνε πολύ ώρα να γίνει λαπαροσκοπικά.
- μεγάλες κακοήθειες, όπως όγκοι της ωοθήκης, των οποίων η ρήξη θα μπορούσε να προκαλέσει διασπορά των κυττάρων μέσα στην κοιλιά.
Μέχρι πρότινος, ασθενείς που είχαν χειρουργηθεί πολλές φορές αποτελούσαν αντένδειξη, αλλά σήμερα αυτός ο μύθος έχει καταρριφθεί. Η λαπαροσκοπική μέθοδος αποτελεί πλέον ένδειξη και όχι αντένδειξη για τέτοιες περιπτώσεις.
Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν διενεργηθεί διεθνώς τεράστιοι αριθμοί χειρουργείων και τα αποτελέσματα έχουν αποδείξει πως οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές είναι συγκρίσιμοι ή λιγότεροι από τα ανοιχτά χειρουργεία.
Η λαπαροσκοπική τεχνική είναι εξαιρετικά ασφαλής όπως και η αναισθησία που χορηγείται όσο κρατάει η επέμβαση. Και οι δύο τεχνικές έχουν βελτιωθεί με την πάροδο των ετών και η γρήγορη ανάρρωση από λαπαροσκοπικές επεμβάσεις οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό και στα νεότερα φάρμακα και στις τεχνικές της αναισθησιολογίας.
Απόδειξη της ασφάλειας αυτών των χειρουργείων είναι οι ολοένα μεγαλύτεροι αριθμοί ανθρώπων που υποβάλλονται διεθνώς σε τέτοιου είδους επεμβάσεις, όπως επίσης η τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη που κυριαρχεί και ανακοινώνεται στα ενδοσκοπικά συνέδρια.

Γεώργιος Πιστοφίδης
MB. BS. FRCOG
Διευθυντής Τμήματος Γυναικολογικής Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής
Μέλος Βασιλικού Κολλεγίου Γυναικολόγων Μ. Βρετανίας
Έχει χειρουργήσει με τη μέθοδο της λαπαροσκόπησης περισσότερες από 3.000 ασθενείς.